Sterilisatie van de teef

Sterilisatie door middel van operatie
Met sterilisatie wordt bij de teef de operatie bedoeld waarbij de eierstokken worden weggehaald. Eigenlijk is er bij sterilisatie sprake van een castratie. Na het verwijderen van de eierstokken is de teef niet meer vruchtbaar en wordt niet meer loops. Ook wordt in sommige gevallen de baarmoeder weggehaald. Dit alleen in het geval dat de baarmoeder er afwijkend uitziet. De operatie wordt meestal uitgevoerd tussen de eerste en tweede loopsheid in ( 3 maanden na de loopsheid). Deze operatie is een operatie die onder algehele narcose plaatsvindt en onder steriele omstandigheden wordt uitgevoerd.

Door de operatie techniek is er slechts een kleine snede in de linea alba (lijn in het midden van de buik tussen de buikspieren) nodig en gaat deze niet door de buikspieren. (de grootte van de snede voor bv een bouvier is 3-4 cm).
Hierdoor hersteld de hond vele malen sneller en is er vrijwel geen napijn.
  

Meestal kan uw hond dezelfde dag weer mee naar huis. De hond krijgt onderhuidse hechtingen en enkele afleidingshechtingen.

In principe is een kraag niet nodig en adviseren wij een T shirt aan te doen of gebruik te maken van de speciaal voor huisdieren ontwikkelde Medical Pet Shirts. (zie afbeelding)

Endoscopische sterilisatie
Deze manier van steriliseren is d.m.v. endoscopie. Hierbij worden onder begeleiding van een kijkoperatie alleen de eierstokken verwijderd. Dit resulteert in 2 kleine wondjes (van +/- 1 cm) in de buikwand van de teef. De teef  mag geen afwijkende baarmoeder hebben. De ingreep is doorgaans duurder, omdat er dure apparatuur wordt gebruikt. Tevens is het belangrijk dat de ingreep door een chirurg met veel ervaring met endoscopische operaties wordt uitgevoerd. Tijdens de ingreep wordt lucht in de buik gebracht voor beter zicht. Dit kan zorgen voor spierpijn (vergelijk dit maar met mensen die laparoscopisch zijn geopereerd).

Daarnaast is vaak toch het risico groter, zoals ook is gebleken bij de endoscopische ingrepen bij mensen, waar slechts 10% van deze ingrepen foutloos ging.

Waarom steriliseren
Als er niet met de teef gefokt gaat worden zijn er een aantal redenen om de teef te steriliseren.

  • Ten eerste om preventieve gezondheidsredenen: een teef die jong gesteriliseerd is krijgt bijna nooit melkkliertumoren en kan geen baarmoederontsteking meer. Een gesteriliseerde teef kan ook niet meer schijnzwanger worden en heeft duidelijk minder kans op suikerziekte.
  • Ten tweede om praktische redenen: de teef heeft nooit meer uitvloeiing en is niet meer aantrekkelijk voor reuen

Nadelen van sterilisatie
Een gesteriliseerde teef heeft iets meer de neiging om dik te worden door verandering van de stofwisseling. Indien u echter duidelijke informatie en instructies ontvangt van uw dierenarts dan behoeft dit geen enkel probleem te zijn. U kunt de teef het beste na de operatie 30% minder voer geven gedurende 3 maanden. Tegenwoordig zijn er ook speciale voeders voor gesteriliseerde teven te verkrijgen.

Soms wordt een teef op latere leeftijd incontinent, maar dat komt zelden voor en is gelukkig met medicijnen goed te behandelen. Het optreden van incontinentie valt doorgaans mee, omdat indien de teef op jonge leeftijd wordt gesteriliseerd alleen de eierstokken verwijderd hoeven te worden en daarmee de ligging van de organen in de buik onveranderd blijft. Indien ook de baarmoeder moet worden verwijderd krijgt de blaas meer ruimte en kan deze binnen het bekken komen te liggen, waardoor de blaas minder ruimte krijgt om te vullen en eerder incontinentie op kan treden.

Overgewicht is ook een risico voor urine-incontinentie. Door de voedingsadviezen van de dierenarts te volgen en zelf op te letten, is dit risico goed in de hand te houden.

Omdat we de teef een keer loops laten worden voordat we steriliseren, heeft het oestrogeen zijn effect op de sluitspier van de blaas al gehad en zal incontinentie door een verminderde sluitspier van de blaas zelden optreden.

Sterilisatie kan leiden tot een (beperkte) gedragsverandering. Doordat de hormoonspiegel verandert, kan een teefje rustiger worden of juist feller (mogelijk zelfs iets agressief).

Bij bouviers kan sterilisatie een ongewenste vachtverandering veroorzaken.
Dit kan leiden tot een pluizige (puppy-achtige) vacht.

Voordelen van steriliseren

Niet meer loops worden
De meeste teefjes worden twee keer per jaar loops. Dit gaat meestal samen met een bloederige uitvloeiing. De loopsheid duurt zo’n twee tot drie weken en in deze periode kan de hond gedekt worden.
Ergens in deze periode is de teef vruchtbaar. Wanneer dat precies is verschilt per loopsheid en verschilt ook van teef tot teef.

Minder kans op melkkliertumoren
Melkkliertumoren bij de teef zijn vergelijkbaar met die bij de mens. We onderscheiden zowel goedaardige als kwaadaardige tumoren alleen heeft de teef wel wat meer melkklierpakketten.
Melkkliertumoren spelen meestal een rol bij teven van middelbare leeftijd. Als de teef melkkliertumoren ontwikkeld heeft en deze moeten worden verwijderd, dan is dit een behoorlijke ingreep. De verschillende melkklierpakketten van een teef staan door vele bloed- en lymfevaten uitgebreid met elkaar in verbinding. Dit betekent dat minimaal twee melkklieren (‘blok’) verwijderd dienen te worden.

Geen baarmoederontsteking
Ondanks dat het teefje bij een sterilisatie gewoon haar complete baarmoeder behoudt, is er door het wegnemen van de hormonale invloed van de eierstokken na de operatie geen kans meer op de ontwikkeling van een baarmoederontsteking. Een baarmoederontsteking is een zeer ernstige aandoening en niet zelden dreigt er levensgevaar. Circa 25 procent van de niet-gesteriliseerde teven krijgt deze aandoening en een spoedoperatie moet dan uitkomst bieden.

Geen schijndracht
In het oorspronkelijke roedelleven van de hond was de cyclus voor alle teven vrijwel gelijk. De niet gedekte teven werden schijndrachtig en begonnen te lacteren (melk geven) als andere teven in de roedel hun pups ter wereld brachten. Daarmee waren ze de ideale tante als de moeder afwezig was om te jagen of in het slechtste geval niet meer terug kwam van de jacht.

Minder kans op suikerziekte en acromegalie
Acromegalie staat ook wel bekend als ‘reuzengroei’: door een groeihormoon kan zowel wildgroei als het (door)groeien van ledematen en organen ontstaan. Deze vervelende ziekten ontstaan onder andere onder invloed van het hormoon progesteron. Uw hond kan hierdoor ook suikerziekte krijgen. De eierstokken worden verwijderd bij de sterilisatie en omdat in de eierstokken het progesteron wordt gevormd, valt deze invloed weg.

Wanneer laten steriliseren

Over het algemeen geldt: sterilisatie vindt plaats drie tot vier maanden ná de eerste loopsheid, en uiterlijk vóór de tweede loopsheid.

Na de ingreep zal er een litteken zichtbaar zijn van ongeveer 3 a 4 cm.
Meestal wordt hier een pleister opgeplakt, die na 2 dagen verwijderd kan worden.
Voor controle zal men meestal na een paar dagen terug kunnen naar de dierenarts, die bekijkt of de wond rustig en goed is hersteld.

De ingreep via een kijkopening

Veelal wordt een sterilisatie uitgevoerd door de buik ruim te openen waarbij de chirurg in de buik de eierstokken en de baarmoeder opzoekt, afbindt en verwijdert.
De laatste jaren maakt de endoscopische sterilisatie opgang. Via een kleine kijkopening wordt een kijkbuis en instrumentarium in de buik gebracht waarmee de eierstokken in de buik worden afgebonden. De baarmoeder kan gewoonlijk niet worden verwijderd met deze methode.
Een tussenweg is een sterilisatie via een kijkopening, Via een kleine opening worden eierstokken en baarmoeder in de wondopening gebracht en daar afgebonden. Hiermee worden de voordelen van beide methoden gecombineerd. Een klein sneetje in de buik, een korte operatie, snel herstel, de baarmoeder kan worden verwijderd, maar niet de kosten van de endoscopische operatie en zelfs vaak lagere kosten dan van de klassieke operatiemethode. Wel vraagt deze methode net als de endoscopische methode een veel grotere vaardigheid en anatomische kennis van de chirurg. In  hun ijver om de duurdere endoscopische operatie te propageren, wordt deze vaak alleen vergeleken met de klassieke ingreep en niet met bovengenoemde methode.

Het laten zitten van de baarmoeder heeft geen voordelen, maar wel duidelijke nadelen. Niet alleen kan deze baarmoeder alsnog op latere leeftijd problemen geven, maar ook is inmiddels gebleken dat, indien het op latere leeftijd nodig is, het meest geëigende middel voor incontinentie bij teven niet veilig kan worden toegepast. Dit is ook een van de voornaamste nadelen van een endoscopische sterilisatie.

Deze ingreep is een stuk duurder, maar je bouvier hoeft na de ingreep, niet een paar dagen bij te komen en te herstellen.